Reacties

Loes van den Berg, pianiste en pianodocente, Zutphen

De stukken die ik via Ellens methode heb ingestudeerd, krijg ik binnen drie weken weer op concertniveau. Ook al heb ik ze lange tijd laten liggen.

“Na jarenlang doorstuderen en af en toe lessen volgen bij mijn laatste docent, merkte ik dat mijn spel niet verbeterde, terwijl daar voor mijn gevoel nog wel ruimte voor was. Ik was toe aan een nieuwe impuls. Zo kwam ik bij Ellen terecht. De term ‘geïntegreerd studeren’ trok me aan: het klonk ànders, en dat bleek het ook te zijn.

Met gevarieerde en speelse oefeningen die ik bij Ellen leerde, bleef de muziek niet alleen steviger zitten in mijn motoriek, maar ook in mijn geheugen. Bovendien werd ik trefzekerder in grote sprongen en kon ik complexe akkoordenpassages snel spelen. En dat zonder denk- en analysewerk! Ik werkte hard, was enthousiast en had nog nooit zoveel studeerplezier gehad.

Natuurlijk had ik ook wel eens mijn twijfels: zou ik dit moeilijke stuk echt kunnen leren spelen, onthoud ik het allemaal wel? Maar ik leerde vertrouwen op het proces en had geduld. Het duurde even voor ik bedreven werd in het toepassen van de juiste oefening voor de juiste moeilijkheid. Maar ik leerde uiteindelijk heel effectief studeren, ook doordat ik niet meer iedere keer het hele stuk door hoefde te spelen uit angst dat ik het kwijt zou raken.

De stukken die ik via Ellens methode heb ingestudeerd, krijg ik binnen drie weken weer op concertniveau. Ook al heb ik ze lange tijd laten liggen. Ik was erg bescheiden over mijn pianistische vermogens, maar ik blijk veel meer te kunnen en… ik blijf me ontwikkelen: het verveelt nooit!”


Kees Hoogendoorn, docent aardrijkskunde, Amsterdam

“Ik heb nu een jaar of vier les van Ellen, meestal een à twee keer per maand. Sindsdien is mijn pianospel er flink op vooruit gegaan. Ik studeer effectiever en efficiënter, voel minder spanning in mijn lichaam als ik speel en er lijkt een veel betere connectie te zijn tussen wat mijn hoofd wil en mijn vingers doen.

Ik ben pas na mijn dertigste met pianospelen begonnen en wilde al snel aan relatief ingewikkelde muziek beginnen. Daarbij heb ik altijd het gevoel gehad dat ik een zekere basis miste, vooral qua vingerspel. Bovendien zaten er in elk stuk passages waarvan ik zeker wist dat ik die nooit op een bevredigende manier zou kunnen spelen. 

En verdomd: elke keer blijkt dat wat eerst ondoenlijk leek, wel degelijk haalbaar.

Door Ellens manier van lesgeven is dit veranderd. Haar werkwijze is niet alleen effectief en efficiënt, maar ook leuk, want het blijft altijd muzikaal. Ze werkt niet met losstaande oefeningen of etudes, maar uitsluitend met het muzikale materiaal van het stuk dat we onderhanden hebben – wel zo prettig voor een amateur als ik. In de les focussen we op de passages die moeizaam lopen. Afhankelijk van het karakter ervan heeft Ellen een heel arsenaal aan oefeningen om die passages beter te maken.

De oefeningen zijn, op zijn zachtst gezegd, onorthodox te noemen. Kleine mentale martelingen zijn het! Maar wel heel leuke en effectieve. Binnen een minuut of tien speel ik de bewuste maten op twee verschillende snelheden, in drie verschillende ritmes, van voor naar achter én andersom, speelt mijn linkerhand mét geluid terwijl mijn rechterhand ‘doet alsof’. En zo zijn er nog wel tien andere variaties. 

Net als mijn brein het dreigt te begeven, klinken de geruststellende woorden: ‘Speel de passage nu weer eens op de gewone manier’. En verdomd: elke keer blijkt dat wat eerst ondoenlijk leek, wel degelijk haalbaar. Zo had ik niet gedacht ooit polyfone stukken van Bach uit mijn hoofd te kunnen spelen – nu lukt het toch. Naast al het oefenmateriaal heb ik ook veel aan Ellens tips om het muzikale betoog sterker te maken en de stukken echt tot leven te brengen. Al met al ben ik door haar lessen nauwkeuriger, trefzekerder, ontspannener en daardoor muzikaler gaan spelen.”


Anne-Sophie Lermyte, studente zang en piano, Lemmens Instituut, Leuven

Anne-Sophie Lermyte. Foto: [...]

Anne-Sophie Lermyte. Foto: [...]

Nog nooit ging ik in zo’n korte tijd zo veel vooruit.

“Al jaren speelde ik piano en studeerde sinds drie jaar ook aan het conservatorium. Mijn basistechniek was niet wat het moest zijn. Bovendien had ik last van stress wanneer ik voor publiek moest optreden, zowel voor examens als voor kleine concertjes. Hierdoor ging ik niet vooruit zoals gehoopt. Ik probeerde van alles uit, maar zonder resultaat. Daarbij kreeg ik door een slechte houding aan de piano ook nog de ene blessure na de andere. Ik besloot het op te geven, en zang als eerste instrument te doen en piano als tweede.

Toen las ik over Ellen. Aangezien ik al van alles had geprobeerd kon dit geen kwaad. Al snel zag ze wat mijn problemen waren. Ik speelde gespannen, kon niet de klank produceren die ik wilde en dan nog die immense stress. Ze haalde het ene trucje na het andere boven. Al snel zag ik resultaat. Nog nooit ging ik in zo'n korte tijd zo veel vooruit.

Ook voor mijn stress haalde ze haar trukendoos tevoorschijn en wist me op een subtiele maar zeer effectieve manier gerust te stellen. Ik voelde me steeds zekerder, mijn techniek ging vooruit en de klank werd met de dag beter.

Na een paar maanden legde ik mijn examen af. Tot mijn grote verbazing haalde ik heel goede cijfers. Een paar maand daarvoor was ik er waarschijnlijk niet, of maar zeer nipt, door geweest. Dank u Ellen!”


Liesbeth Spits pianiste, docente piano, Muziekschool Amsterdam

Ellen heeft een schat aan oefeningen om de verstrengeling van links en rechts te ontrafelen en lastige plekken effectief te ontdoen van spanningsassociaties.

“Vervelende plaagduiveltjes verliezen hun interesse. Het is intensief werken aan ongebruikelijke en steeds afwisselende opdrachten. Het gestuntel tijdens de oefeningen leidt tot een verrassend en blijvend resultaat. Mijn grenzen zijn er op een leuke manier mee verlegd. Een vraag die herhaaldelijk bij me opkwam, was: hoe verzin je ‘t!”

Marijke Gijswijt-Hofstra, historica, Amsterdam

...de methode bestaat uit een reeks ingenieus opgebouwde en op het probleem toegespitste oefeningen om dat doel te bereiken.

“Sinds december 2001 krijg ik maandelijks pianoles van Ellen. Haar manier van lesgeven is een openbaring. Als ‘gevorderd amateur’ leer ik van haar hoe je lastige passages met behulp van een door haar uitgekiende en beproefde methode van instuderen meester kunt worden. 

Het doel is ‘inprenting’; de methode bestaat uit een reeks ingenieus opgebouwde en op het probleem toegespitste oefeningen om dat doel te bereiken. Ik vind het buitengewoon bevredigend om op deze wijze mijn techniek te verbeteren en me vervolgens, niet langer afgeleid door technische obstakels, aan de interpretatie van een muziekstuk te zetten. Dankzij mijn lessen bij Ellen van Lelyveld speel ik met nóg meer plezier piano dan voorheen.”


F. Jonkers. Foto: Woes van Haaften

F. Jonkers. Foto: Woes van Haaften

F. Jonkers, docent en enthousiaste amateurpianist, Amsterdam

Bovenal leerde ik van Ellen om aan elke noot aandacht te besteden, om legato te spelen, te fraseren, het pedaal goed te gebruiken; kortom, alle vaardigheden die essentieel zijn om muziek te halen uit een piano.

Op mijn 21e kreeg ik mijn eerste les van Ellen. Ik speelde al sinds mijn negende piano, maar bij Ellen leerde ik pas écht hoe het moest. Toen ik bij haar begon, speelde ik weliswaar enthousiast, maar met weinig gevoel voor richting en veel technische mankementen. Ze heeft mij een groot scala aan technische oefeningen geleerd, waardoor ik stukken die ik voorheen voor mezelf onspeelbaar achtte plotseling wél aandurfde. 

Zo leerde ik passages andersom spelen, met de linkerhand spelen en rechts ‘alsof’ en de oneven noten in de maat spelen en de even noten niet. En als ik een sprong lastig vond, moest ik hem oefenen met een octaaf extra. Het effect van deze methodes was dat ik een veel completer beeld kreeg van de technische vereisten van een compositie, en beter naar mezelf luisterde. Ook maakte het mijn oefentijd veel efficiënter. Al binnen een jaar merkte ik een duidelijke vooruitgang, speelde ik met meer technisch gemak en bovenal met veel meer ontspanning.

Ook op andere vlakken liet Ellen haar creativiteit blijken. Een correcte houding, een goede ademhaling, jezelf concentreren: voor elk probleem had ze tal van oplossingen. Ze maakte mij ervan bewust dat je als pianist met elk deel van je lichaam bijdraagt aan je spel. Bovenal heb ik van Ellen geleerd om aan elke noot in een stuk aandacht te besteden, om legato te spelen, met aandacht te fraseren, het pedaal goed te gebruiken; kortom, alle vaardigheden die essentieel zijn om echt muziek te halen uit een piano. Ik ben erg blij dat ik jarenlang haar lessen heb kunnen volgen en zou het iedereen zeer kunnen aanraden!


Matthijs Spruijt, co-founder at Jonams, Amsterdam

Ellens techniek biedt houvast op het moment dat je niet meer weet hoe je verder moet en je de lol van het muziek maken even niet meer ziet.

Bij Ellen studeren betekende voor mij een grote stap voorwaarts in mijn muzikale loopbaan. Oppervlakkige en eindeloze herhalingen van moeizame passages maakten nu plaats voor een effectieve aanpak. Het waren doeltreffende studeertechnieken in combinatie met verhoogde concentratie die deze methode voor mij tot een succes maakten. Wat het probleem ook is: loopjes, kleurklank, spanningen in schouders, gewicht loslaten, lijnen maken, er is altijd een oplossing.

Ellens techniek biedt houvast op het moment dat je niet meer weet hoe je verder moet en je de lol van het muziek maken even niet meer ziet. Bij Ellen kon ik met alles komen aanzetten. Niet alleen op technisch, maar ook mentaal vlak. Met allerlei oefeningen gingen we mijn angst voor optredens en examens te lijf. Dit resulteerde in toelating aan het conservatorium van Utrecht met een acht. Waar Ellen vroeg om concentratie en vertrouwen, kreeg ik oplossingen, zekerheid, rust en vooral plezier terug.


Joris van loon, pianist en muziektherapeut, Amsterdam

Via oefeningen die aanvankelijk wat droog lijken, beland ik ineens op een snelweg.

Na mijn pianostudie aan het conservatorium startte ik met een tweede fase-opleiding. Daarin liep ik al snel tegen technische beperkingen aan. Ik studeerde heel intensief, maar vond voor tal van motorische ‘problemen’ geen oplossing. Ik liep een blessure op waardoor ik ruim een jaar niet meer kon spelen. In de jaren daarna speelde ik maximaal een half uur per dag.

Na een langdurige revalidatie met onder andere fysiotherapie lukt het weer om serieus te studeren en volg ik lessen bij Ellen. Ik kende haar aanpak nog van mijn conservatoriumtijd en vermoedde dat het me verder zou kunnen brengen. Haar lessen dragen bij aan het oplossen van motorische problemen en vrij blijven van blessures.

Via oefeningen die aanvankelijk wat droog lijken, beland ik ineens op een snelweg. Die droogheid zit hem vooral in de herhaling van fragmenten, steeds met kleine wijzigingen. Daarbij is het vooral van belang spanningsvrij te zijn. Mijn technische vaardigheden groeien enorm, mijn spel wordt ontspannen.

 Jan van Wijk, pianist, Zwolle

Haar lessen hielpen me gerichter te studeren: ik leerde mijn hoofd te gebruiken! Dat lijkt misschien een open deur, maar zo vanzelfsprekend is dit in de praktijk niet.

“Aan het begin van mijn conservatoriumstudie bestond mijn studieaanpak vooral uit stukken doorspelen, nog een keer doorspelen en als het daarna nog niet goed ging, nóg een keer doorspelen. Dit leverde weinig op. Omdat ik tegen een muur aanliep, besloot ik les te nemen bij Ellen.

Haar lessen hebben me geholpen gerichter te studeren: ik leerde mijn hoofd te gebruiken! Dat lijkt misschien een open deur, maar zo vanzelfsprekend is dit in de praktijk niet. Het hoofd wil zich tijdens het studeren vaak het liefst distantiëren van wat zich op de toetsen afspeelt. Door Ellens lessen zijn mijn hersenen tijdens het studeren niet meer op vakantie, maar actief betrokken bij wat er moet gebeuren. Daardoor ben ik minder tijd kwijt aan studeren en ken ik het stuk dát ik instudeer, veel beter dan bij mijn oude studiegewoontes.

Kort gezegd, ervaar ik de oefeningen als hulpmiddel om nieuwe structuren aan te leggen in mijn hersenen. Zenuwbanen hebben de neiging om de weg te nemen die heel vaak wordt bewandeld. In deze lessen komen er ineens tal van nieuwe wegen bij, die ook nog eens samenwerken. Dat geeft veel extra vrijheid om toe te komen aan muziek maken.”


Foto: Philine Coops

Foto: Philine Coops

Philine Coops, pianiste, Zwolle

“Het effect van Geïntegreerd Studeren op mij was:

  • fouten en moeilijkheden eerder leren herkennen;
  • gestructureerder en (dus) effectiever studeren;
  • meer resultaat in minder tijd;
  • zelfverzekerder spelen;
  • door dit alles snellere vooruitgang.”

Jacomien Prins, blokfluitiste en musicologe, Warwick

Ik ploegde me gehandschoend door een snelle passage heen, waar nu muzikaal helemaal niets meer van terechtkwam. Ten slotte mocht ik aan het einde van deze exercitie dezelfde variatie nog eenmaal zonder handschoenen spelen. Nog nooit was ik er zo lichtvoetig en zeker doorheen gevlogen....